Türk dağcılığı ilk kez 18.yüzyıl ikinci çeyreğinde yabancıların ülkemiz dağlarına sportif ve bilimsel amaçlı çıkışlarıyla başlamıştır. Bu kapsamda bilinen ilk tırmanış, Alman fizikçi Prof. Dr. F.V. Parrot’un 27 Eylül 1829 tarihinde Ağrı Dağı’na yapmış olduğu bilimsel amaçlı tırmanıştır.
20.yüzyılın ilk çeyreğinde ise ülkemizde Türkler tarafından yürütülen dağcılık aktiviteleri, askeri ve sivil olmak üzere iki kola ayrılmıştır. Bu kapsamda 1924 yılında Miralay (Albay) Cemil Cahit Toydemir toplam 8 kişilik bir ekiple Erciyes Dağı’na (Kayseri) doğu rotasından tırmanması Türkiye’deki milli dağcılık etkinliklerinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
Sonraki yıllarda, ülkemizde dağcılık aktivitelerinin artması ile 1928 yılında “Türk Dağcılık Cemiyeti” adı altında ilk dağcılık örgütü oluşturulmuştur. 1933 yılında ise “Türk Yürüyüşçülük, Dağcılık Kış Sporları Kulübü” adı altında bir kulüp faaliyete başlamıştır. Bu kulüp sonradan “Tenis, Eskirim ve Dağcılık Kulübü” adını almıştır.
KONU BAŞLIKLARI
TDF (Türkiye Dağcılık Federasyonu) tescilleniyor
1966 yılında diğer dallardan ayrılarak “TDF” Türkiye Dağcılık Federasyonu olarak tescillendikten sonra Türk dağcılığı yeni bir boyut kazanmıştır. TDF Türkiye Dağcılık Federasyonu, 1977 yılında Uluslararası Dağcılar Birliği‘ne (UIAA) üye olmuştur.
Türk dağcılığı, Türkiye Dağcılık Federasyonu, kurulduktan sonra gerek yurt içinde, gerekse yurt dışında çok sayıda başarılı tırmanış etkinliklerine imza atmıştır.
Bu tırmanışlara 1964 yılında Bozkurt Ergör’ün İsviçre’de Möch (4003m) ve Fransa’da Mont Blanc (4807m) zirve tırmanışları, Abdülmecit Doğru’nun 1980 yılında Kafkaslar’da Elbruz dağı (5642m) ve Halil Alpay ile birlikte gerçekleştirdiği Peak Lenin Zirvesi (7134m) ve 1985 yılında gerçekleştirmiş oldukları Komünizm Zirveleri (7495m) örnek olarak gösterilebilir.
Türkiye Dağcılık Federasyonu 1995 yılının en önemli başarısı hiç kuşkusuz Nasuh Mahruki’nin 17 Mayıs 1995 tarihinde gerçekleştirdiği Everest zirvesi (8848m) tırmanışıdır. 2001 yılında Tunç Fındık farklı bir rotadan Everest zirvesine (8848m) çıkan ikinci Türk olmuştur.
Everest’e tırmanan ilk türk takımı Ordosk
2006 yılında ise Orta Doğu Arama-Kurtarma Dağcılık ve Doğa Sporları Derneği (ORDOS) Everest’e tırmanan ilk Türk takımı olma unvanını almıştır. Bu tırmanışla birlikte ORDOS ekibinde yer alan Eylem Elif Maviş Everest’e tırmanan ilk Türk kadın dağcı olmuştur.
Ülkemizde, çok sayıda dağcılık sporu ile ilgilenen spor kulübü derneği bulunsa da gerçek anlamda dağcılık ile ilgilenen ve dağcılık sporu yapan spor kulüp sayısı oldukça azdır. Ülkemizde gerçek anlamda dağcılık sporu yapanlar genelde kulüplerden bağımsız bireysel dağcılardır.
Tunç Fındık ve 14X8000 projesi
*¹ Everest (8848m) zirvesi ile 2001 yılında başladı; 14X8000 metrelik Tunç Fındık zirveler serisi. Pakistan’ın Nanga Parbat Dağı (8125m) zirvesi ile 25 Mayıs 2023 tarihinde tamamlandı.
Tunç Fındık, 14X8000’lik projesini tamamlayarak Türkiye’yi ve Türk dağcılık camiasını gururlandırdı. Bununla birlikte Tunç Fındık 14X8000’lik projeyi tamamlayan ilk Türk dağcısı olarak tarihe geçti.
Adını Türk dağcılığına yazdırmış dağcılar
Alfabetik sıra ile : Abdülmecit Doğru, Bozkurt Ergör, Burçak Özoğlu Poçan, Engin Kongar, Esin Handal Arslan, Eylem Elif Maviş, Gülnur Tumbat, Kürşat Avcı, İlmiye Bergman, İskender Iğdır, Nasuh Mahruki, Necdet Turhan*², Serhan Poçan, Tunç Fındık, Yaşar Uğur Uluocak.
HAYATINI KAYBEDENLER DAĞCILARIMIZIN SEVENLERİNE SABIR, TANRI’DAN RAHMET, MEKANLARININ CENNET OLMASINI DİLERİZ.
ABDÜLMECİT DOĞRU
26 Aralık 1962 Ankara – 2 Kasım 1991 Kayseri.
Ölüm nedeni: Erciyes dağı tırmanışı esnasında 3800 metre yükseklikte üzerine çığ düşmesi sonucu hayatını kaybetme.
ENGİN KONGAR
1935 İstanbul – 8 Eylül 1956 Niğde.
Ölüm nedeni: Demirkazık zirvesine tırmanırken ayağının kayması sonucu uçuruma düşme.
Bu kaza, Türkiye’de ölümle sonuçlanan ilk dağcılık tırmanışı olarak kayıtlara geçmiştir.
İLMİYE BERGMAN
29 Kasım 1914 Kayseri – 17 Aralık 2015 İstanbul.
İlk Türk kadın dağcı
Ölüm nedeni: Yaşlılık
İSKENDER IĞDIR
9 Ocak 1968 İstanbul – 29 Şubat 2000 Iğdır.
Ölüm nedeni: 29 Şubat 2000 tarihinde Ağrı Dağı’ndan inerken dağın en tehlikeli bölümü olan Cehennem Deresi mevkiinde ayağının kayması sonucu 4900 metre yükseklikten uçuruma düşme.
YAŞAR UĞUR ULUOCAK
26 Aralık 1962 Ankara – 2 Temmuz 2003 Ala Arça Dağları Kırgızistan.
Ölüm nedeni: 4200 metre yükseklikten uçuruma düşme.
16.08.2015
MAKALE NOTLARI
Araştırma | Yazar :
Sürüm : S1.0
Not(lar) : *¹ ile gösterilen ilgili paragraf(lar) 03.07.2023 tarihinde makaleye eklenerek içerik güncellenmiştir.
*² Necdet Turhan 2002 yılında Ağrı Zirvesi’ne ulaşan ilk Türk görme engelli dağcıdır.
Fotoğraflar | Videolar :
Kaynak(lar) – Referans(lar) : TDF
Bu Yazıyı kendi ortamınızda yayınlama hakkında bilgi edinmek için buraya tıklayınız.
Bu yazıyı izin almadan kısmen dahi olsa kopyalamayınız, hiçbir ortamda kullanmayınız, yayınlamayınız.
© ANDOSK.COM | Tüm hakları saklıdır.
Okuduğunuz için teşekkürler...
